WİLSON İLKELERİ HAKKINDA BİLGİ
ABD’nin SAVAŞA GİRMESİ ve WİLSON İLKELERİ
Alman denizatlıları, İngiltere’ye ticari amaçlı mal satan ABD ticaret gemilerini batırınca ABD itilaf devletleri yanında savaşa girdi.
NOT: ABD’nin savaşa girmesi savaşın süresini kısaltmıştır.
ABD başkanı Wilson, savaşa girme koşulu olarak bazı ilkeleri sundu ve itilaf devletleri tarafından kabul edildi. Bu ilkelere “Wilson ilkeleri” denir.
WİLSON İLKELERİ
1- Bütün barış antlaşmaları açık olacak, bu antlaşmalardan başka, gizli antlaşmalar yapılmayacak.
Amaç; İtilaf devletlerinin savaş öncesi ve sırasında yaptıkları ve Ruslar tarafından açıklanan gizli anlaşmaların benzerlerinin oluşmasını engellemek.
2- Savaş sonunda yenen devletler, yenilen devletlerden savaş tazminatı ve toprak almayacaktır.
Amaç, İngiltere’nin daha fazla güçlenmesini engellemektir. Savaşın süresini kısaltan maddedir.
3- Dünya barışını korumak amacıyla bir cemiyet kurulmalıdır.
Cemiyet-i Akvam diğer adıyla Milletler Cemiyeti kurulacaktır.
4- Her ulus ve Türkler nüfusunun çok olduğu bölgede kendi devletini kuracaktı.
Bu maddeye dayanan Rum ve Ermeniler, Anadolu’nun değişik yerlerinde isyanlar çıkartıp, oranın nüfusunun çoğunluğunun kendilerine ait olduğunu söylemişlerdir.
NOT: Wilson ilkeleri’ne güvenerek, savaştan çekilen ilk ülke Bulgaristan olmuştur.
OSMANLI’NIN SAVAŞTAN ÇEKİLMESİ
NEDENLERİ:
1- Bulgaristan’ın savaştan çekilmesi ile Almanya ile bağlantısının kesilmesi
2- Osmanlı’yı savaşa sokan İttihat ve Terakki yöneticilerinin ülkeyi terk etmesi
3- Savaştığımız cephelerde yenik durumda olmamız.
4- Amerika’nın yayınladığı Wilson İlkeleri’ne güvenmemiz. Çünkü yenen devlet, yenilenden toprak ve tazminat almayacaktı.
I. Dünya Savaşının sonunda İtilaf Devletleri ile 30 Ekim 1918’de Mondros Ateşkes Antlaşması imzalanmıştır.