Barış Antlaşması Mı, Ölüm Fermanı Mı?
Sevr Barış Antlaşması (10 Ağustos 1920)
Birinci Dünya Savaşı sonunda, İtilaf Devletleri 18 Ocak 1919’da Paris’te bir toplantı düzenleyerek yenilen devletlerle yapacakları barış antlaşmalarının şartları belirlediler. Ancak Osmanlı topraklarını paylaşamadıklarından Osmanlı ile yapacakları barışın şartlarını belirlemek için 18 – 20 Nisan 1920 tarihlerinde İtalya’nın San Remo kentinde toplandılar. Burada belirledikleri barış şartlarını Paris’teki Osmanlı temsilcisi Tevfik Paşa’ya bildirildi.
İstanbul Hükümeti bu şartların bazılarının kabul edilemez olduğunu bildirdi. Bunun üzerine Yunanlılar Bursa ve Edirne’ye, İngilizler de Bandırma ve Mudanya’ya asker çıkararak Osmanlıyı barışa zorladılar.
Bunun üzerine “Saltanat Şurası” nda alınan karar doğrultusunda Damat Ferit Paşanın görevlendirdiği bir heyet Paris’e giderek Sevr (Sevres) Barış Antlaşması’nı imzaladı. (10 Ağustos 1920)
Sevr Antlaşması’nın Önemli Maddeleri
- İstanbul, Osmanlı Devleti’nin başkenti olarak kalacak ancak Osmanlı Devleti gayrimüslimlerin haklarını gözetmezse İstanbul Türklerin elinden alınacaktır.
- Boğazlar savaşta ve barışta bütün devletlerin gemilerine açık olacak ve Boğazlar ile çevresi uluslararası bir komisyon tarafından yönetilecekti.
- Askerlik zorunlu hizmet olmayacak ve askeri kuvvet olarak 50.700 kişilik bir ordu bulundurulacaktır. Bu ordunun ağır silahları olmayacaktır. Deniz gücü ise 13 küçük gemiyi geçmeyecektir.
- Kapitülasyonlardan tüm devletler yararlanabilecek ve Osmanlı Devleti savaştan zarar görenlere tazminat ödeyecektir.
- Azınlıkların hakları genişletilecektir.
Uyarı: Sevr Antlaşması Kanun-i Esasi’ye göre Mebusan Meclisi’nin onayından geçmediği için hukuken geçersizdir.
TBMM, Sevr Antlaşması’nı imzalayanları “vatan haini” ilan etmiştir.
Sevr’in imzalayan Damat Ferit Paşa Hükümeti istifa etti.
Sevr’e Göre Osmanlı Toprakların Paylaşımı
Yunanistan’a; Doğu Trakya, Ege Adaları ve Batı Anadolu’nun bir bölümü,
İngiltere’ye; Arabistan ve Irak toprakları
Fransa’ya; Lübnan ve Suriye ile Adana, Malatya, Maraş ve Sivas civarları,
İtalya’ya; Antalya, Burdur, Konya ve Isparta çevreleri bırakılacaktı.
Ayrıca; Doğu Anadolu’ da bir Ermeni devleti, Güneydoğu Anadolu’da ise bir Kürt devleti kurulacaktı.