Devlet Özet
Erkekler neden adil davranır? Toplumsal cezadan korktukları için mi? İlahi cezanın düşüncesi karşısında titriyorlar mı? Toplumun güçlü unsurları zayıfları kanun adına korkutup boyun eğdiriyor mu? Yoksa erkekler adil davrandıkları için mi adil davranıyorlar? Adalet, ödülleri ve cezaları ne olursa olsun, kendi başına iyi bir şey midir? Adaleti nasıl tanımlayacağız? bu soruları yanıtlamaya koyulur Platon Devlet’te . gösterecek şekilde tanımlamak istiyor Adaleti tanımlamak ve onu, adaletin kendi başına değerli olduğunu . Bu iki zorluğun üstesinden tek bir çözümle geliyor: algılanan davranıştan ziyade insan psikolojisine hitap eden bir adalet tanımı.
Platon’un Devlet’teki stratejisi ilk olarak temel toplumsal veya politik adalet kavramını açıklamak ve ardından benzer bir bireysel adalet kavramını türetmek. Kitap II, III ve IV’te Platon, siyasi adaleti, yapılandırılmış bir siyasi yapıdaki uyum olarak tanımlar. İdeal bir toplum üç ana insan sınıfından oluşur: üreticiler (zanaatkarlar, çiftçiler, zanaatkârlar vb.), yardımcılar (savaşçılar) ve koruyucular (yönetici); Bir toplum, bu üç sınıf arasındaki ilişkilerin doğru olduğu zamandır. Her grup kendi uygun işlevini yerine getirmeli, yalnızca bu işlevi yerine getirmelidir ve her biri diğerlerine göre doğru güç konumunda olmalıdır. Yöneticiler yönetmeli, yardımcılar yöneticilerin inançlarını desteklemeli ve üreticiler kendilerini doğanın onlara bahşettiği becerileri (çiftçilik, demircilik, resim vb.) kullanmakla sınırlamalıdır. Adalet bir uzmanlaşma ilkesidir: her bireyin toplumsal görevleri yerine getirmesini gerektiren bir ilke . doğanın ona uygun bulduğu rol ve başka hiçbir işe karışmamak.
Kitabın sonunda Platon, bireysel adaletin politik adaleti yansıttığını göstermeye çalışıyor. Her bireyin ruhunun, üç parçalı bir yapıya toplumdaki üç sınıfa benzer şekilde sahip olduğunu iddia eder. Ruhun, gerçeği arayan ve felsefi eğilimlerimizden sorumlu olan rasyonel bir kısmı vardır; ruhumuzun onur isteyen, öfke ve kızgınlık duygularımızdan sorumlu olan canlı bir kısmı; ve ruhun her türlü şeye arzu duyan iştahlı kısmı, ama en çok da para (çünkü para diğer temel arzuları tatmin etmek için kullanılmalıdır). Adil birey, adil topluma benzetilerek tanımlanabilir; Ruhunun üç kısmı birbirleriyle ilgili olarak gerekli güç ve etki ilişkilerini elde eder. Adil bir insanda, nefsin rasyonel kısmı hükmeder, ruhun şevkli kısmı bu kuralı destekler, iştahlı kısmı ise aklın götürdüğü yere boyun eğer ve onu takip eder. Daha açık bir şekilde ifade edersek: Adil bir toplumda tüm topluluğun yöneticilerin istediklerini yerine getirmesi gibi, adil bir bireyde ruhun tamamı rasyonel kısmın arzularını yerine getirmeyi amaçlar.
Adil toplum ile adil birey arasındaki paralellikler derindir. Aslında toplumun üç sınıfından her biri, ruhun üç bölümünden birinin hakimiyetindedir. Üreticiler iştahlarının, yani para, lüks ve zevk dürtülerinin hakimiyetindedir. Savaşçılar, onları cesur kılan ruhları tarafından yönetilirler. Yöneticiler rasyonel yetenekleri tarafından yönetilirler ve bilgelik için çabalarlar. V’den VII’ye kadar olan kitaplar, filozof krallar olarak yöneticilere odaklanır.
Platon, üç analojiden oluşan bir diziyle (güneş, çizgi ve mağara alegorileri) Formlar teorisini geliştirirken bu bireylerin kim olduğunu açıklıyor. Platon, dünyanın görünen (duyularımızla kavradığımız) ve anlaşılır (yalnızca aklımızla kavradığımız) olmak üzere iki aleme bölündüğünü açıklar. Görünen dünya etrafımızda gördüğümüz evrendir. Anlaşılır dünya, görünür alemle sürekli ilişki içinde var olan ve bunu mümkün kılan İyilik, Güzellik, Kızıllık, Tatlılık gibi soyut, değişmez mutlaklar olan Formlardan oluşur. (Teoriye göre elma kırmızı ve tatlıdır, çünkü Kırmızılık ve Tatlılık Formlarına katılır.) Yalnızca Formlar bilginin nesneleridir, çünkü duyuların değil zihnin kavraması gereken ebedi ve değişmez gerçeğe yalnızca onlar sahiptir. .
Yalnızca zihinleri Formları kavramak için eğitilmiş olanlar -filozoflar- herhangi bir şeyi bilebilir. Özellikle, filozofların yetenekli yöneticiler olabilmek için bilmesi gereken şey, İyinin Formu’dur; diğer tüm Formların, bilginin, hakikatin ve güzelliğin kaynağıdır. Platon bu Formu doğrudan tanımlayamaz, ancak görünür alem için güneşin ne olduğunu, anlaşılır alem için de öyle olduğunu iddia eder. kullanarak Platon, mağara alegorisini , (çizgiyle temsil edilen) çeşitli biliş aşamalarından geçerek görünür alemden anlaşılır olana doğru ilerleyen ve sonunda İyinin Formunu kavrayan filozofun ruhunun çağrıştırıcı bir portresini çizer. Eğitimin amacı ruha bilgi yerleştirmek değil, ruha doğru arzuları yerleştirmektir; ruhu hakikat arzusuyla doldurmaktır, böylece görünen dünyayı geçip anlaşılır olana geçmeyi arzular. İyinin Formu.
Felsefeciler bilgiye sahip olan tek insan sınıfını oluştururlar ve aynı zamanda en adil insanlardır. Onların ruhları, diğerlerinden daha çok, rasyonel kısmın arzularını yerine getirmeyi hedefler. Filozof kralı, tamamen rasyonel olmayan arzuları tarafından yönetilen tiran tarafından temsil edilen en adaletsiz insan tipiyle karşılaştırdıktan sonra Platon, adaletin kendisi için değerli olduğunu iddia eder. olduğu sonucuna varmak için üç argüman sunuyor Kitap IX’da adil olmanın arzu edilir . Zalimin psikolojik bir portresini çizerek, adaletsizliğin insanın ruhuna eziyet ettiğini, oysa adil bir ruhun sağlıklı, mutlu, dertsiz ve sakin olduğunu kanıtlamaya çalışıyor. Daha sonra, üç ana karakter tipinin (parayı seven, şerefi seven ve hakikati seven) her birinin kendi zevk ve buna karşılık gelen iyi yaşam anlayışlarına sahip olmasına rağmen – her biri kendi hayatını en keyifli olanı olarak seçse de – şunu ileri sürüyor: yalnızca filozof yargılayabilir çünkü yalnızca o üç tür hazzı da deneyimlemiştir. Diğerleri filozofun yargısını kabul etmeli ve felsefi olanla bağlantılı zevklerin en hoş olduğu ve dolayısıyla adil yaşamın da en hoş olduğu sonucuna varmalıdır. Yalnızca felsefi hazzın gerçekten haz olduğunu göstermeye çalışır; diğer tüm zevkler acının sona ermesinden başka bir şey değildir.
Bu argümanlardan hiçbirinin aslında adaletin sonuçları dışında arzu edilir olduğunu kanıtlamadığı fark edilebilir; bunun yerine adalete her zaman gerçek hazzın eşlik ettiğini ortaya koyarlar. Büyük olasılıkla bunların hiçbirinin aslında adaletin arzu edilir olmasının ana nedeni olarak hizmet etmesi beklenmiyor. Bunun yerine, adaletin arzu edilirliği muhtemelen adil yaşam ile Formlar arasındaki yakın ilişkiyle bağlantılıdır. Adil yaşam kendi içinde iyidir çünkü bu nihai iyilikleri kavramayı, onların düzenini ve uyumunu taklit etmeyi ve böylece bunları kişinin kendi yaşamına dahil etmeyi içerir. Başka bir deyişle adalet iyidir çünkü en büyük iyiye, İyinin Formu’na bağlıdır.
Platon Devlet’i şaşırtıcı bir şekilde bitiriyor. Adaleti en büyük iyilik olarak tanımlayıp tesis ettikten sonra şairleri şehrinden sürgün eder. Şairlerin, haksız eğilimleri taklit ederek ruhun en aşağılık kısmına hitap ettiğini iddia ediyor. Şiir, bizi, adını duyduğumuz karakterlere sempati duyarak aşağılık duygulara kapılmaya teşvik ederek, hayatta bu duyguların tadını çıkarmaya teşvik eder. Özetle şiir bizi adaletsiz kılar. Kapanışta Platon, bir ruhun ölümden sonraki gidişatını anlatan Er mitini anlatır. Adil ruhlar bin yıl mükâfatlandırılırken, adil olmayanlar aynı süre ile cezalandırılır. O zaman her ruh bir sonraki yaşamını seçmelidir.
