Erzurum Kongresi
23 Temmuz – 7 Ağustos 1919
Doğu Anadolu’yu Ermenilerden kurtarmak için toplanmıştır. Bu bakımdan bölgesel amaçlıdır. Ancak; alınan kararlar bütün yurdu ilgilendirdiği için ulusal (milli) bir kongredir.
Erzurum Kongresi Kararları
1- Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür, parçalanamaz.
Açıklaması: Milli sınırlardan ilk kez bahsedilmiş.
2- İstanbul hükümeti yurdu kurtarmada yetersiz kalırsa geçici bir hükümet kurulacaktır.
Açıklaması: Yeni bir devlet kurulacağının işaretidir.
3- Kuvayi Milliyeyi etkin, milli iradeyi hakim kılmak esastır.
Açıklaması: Milli iradeden ilk kez açıkça bahsedilmiştir.
4- Manda ve himaye kabul edilemez.
Açıklaması: İlk kez manda ve himaye reddedilmiştir.
NOT:
Doğu Anadolu’daki bütün yararlı cemiyetler birleştirildi ve adı Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti oldu.
Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi katılmadan önce askerlik görevinden istifa etmiştir.
İlk kez Temsil Heyeti ( sadece doğu illerini temsil edecek şekilde) oluşturuldu.
Sivas Kongresinde ise Temsil Heyeti tüm ülkeyi temsil eder hale getirilecektir.
