Osmanlı Yöneticileri ve Görevleri- Divanı Hümayun
Bu yazıda Divanı Hümayun görevleri, divanı hümayun nedir, divanı hümayun ne demektir, divanı hümayun özellikleri, Divanı Hümayun üyelerinin görevleri, Osmanlı Devlet adamları, osmanlı devlet adamları ve görevleri bulunmaktadır.
Divanı Hümayun Özellikleri
Divanı Hümayun Osmanlı Devletinde devlet işlerinin görüşülüp karar bağlandığı meclistir. Divanı Hümayun “Danışma meclisi” özelliğindedir. son söz padişaha aittir. Osmanlı 2. padişahı Orhan Bey döneminde kurulmuştur. Fatih Sultan Mehmet’e kadar padişahlar Divanı Hümayuna başkanlık etmişlerdir. Fatih’ten sonra sadrazamlar divana başkanlık etmişlerdir. Divanı Hümayun aynı zamanda yüksek mahkeme niteliğinde çalışmaktadır. Büyük davalara burada bakılırdı.
Padişahın Görev ve Yetkileri
- Osmanlıda devlet yönetiminin başında padişah bulunurdu.
- Padişah devlet işleriyle ilgili son kararı padişah verir, orduyu komuta eder, üst düzey devlet adamlarının atamasını yapardı.
- Savaş ve barışa padişah karar verirdi.
- Halkın huzur ve güvenliğini sağlamak padişahın önemli görevleri arasındadır.
- Padişah emrine ‘ferman’ denirdi.
- Fatih Sultan Mehmet’e kadar divana padişahlar başkanlık yaparken Fatih’ten sonra divana sadrazamlar başkanlık etmeye başlamışlardır.
Sadrazamın (Veziriazam) Görev ve Yetkileri
- Padişahın vekili olup, padişahtan sonra devlet idaresinde en yetkili ve en yüksek devlet memurudur.
- Devlet memurlarını atama ve görevden alma sadrazamın işidir.
- Fatih’ten sonra divana sadrazamlar başkanlık etmeye başlamışlardır.
- Padişahın mührü sadrazamda bulunurdu.
- Padişah sefere çıkmadığı zaman Serdar-ı Ekrem ünvanı ile orduyu sadrazam komuta ederdi.
- Sadrazam başbakan konumundadır.
Vezirlerin Görev ve Yetkileri
- Devlet işlerinin yürütülmesinde sadrazama yardımcı olurlardı.
- Siyasi ve askeri işlerden sorumlulardı.
- Sınırların genişlemesiyle sayıları artmıştır.
- Vezirler ‘paşa’ ünvanı alırlardı.
- Vezirler devlet bakanı konumundadırlar.
Defterdarın Görev ve Yetkileri
- Devletin maliye işlerinden sorumlu divan üyesidir.
- Devletin gelir ve giderlerini belirleyerek yıllık bütçeyi ayarlarlardı.
- Fatih Sultan Mehmet döneminde Anadolu ve Rumeli defterdarı olarak sayıları ikiye, 16. Yüzyılda ise üçe çıkarılmıştır.
Kazaskerin Görev ve Yetkileri
- Kazasker kadı ve müderrislerin atama, tayin ve görevden almalarına bakardı.
- Bu bakımdan Adalet ve Eğitim bakanı konumundadır.
- Divan-ı Hümayunda büyük davalara bakarlardı. Kadıların verdiği kararlara itiraz edilirse yüksek mahkeme gibi bu davalara divanda bakılırdı.
- Kazasker adalet, eğitim, kültür ve din işlerinden sorumlu Divan üyesiydi. Askeri davalara bakarlardı.
Nişancının Görev ve Yetkileri
- Divanda alınan kararlarla ilgili belgelere padişahın fermanlara, yabancı devletlere gönderilecek mektuplara, yazışmalara padişahın tuğrasını (imza) çekerdi.
- Nişancı devletlerarası yazışmaları sağlardı.
- Nişancı devlet kanunlarını çok iyi bilir ve gerekirse Divanda bilgisine başvurulurdu.
- Fethedilen toprakları tapu tahrir defterine kaydederdi. Dirliklerin gelirlerine göre devlet görevlilerine dağıtımını yapardı.(fethedilen toprakları kaydetmek kimin görevi)
- Tapu ve kadastro işlerine bakardı.
Şeyhülislamın Görev ve Yetkileri
- Divanda dini konulardan sorumlu üyelerdir.
- Ordu savaşa gitmeden önce fetva çıkarırdı.
- Bugünkü Diyanet İşleri Başkanı konumundadır.
- Devlet işlerinin İslam esaslarına göre yürütülmesini sağlar ve yürütülecek işler için fetva verirdi.
Kaptanı Deryanın (Kaptan Paşa) Görev ve Yetkileri
- Osmanlı donanmasından sorumlu divan üyesidir.
- Deniz Kuvvetleri komutanıdır.
- Donanma için gerekli atamaları yapardı.
- Bugünkü amiral konumundadır.
Yeniçeri Ağasının Görev ve Yetkileri
- Yeniçeri Ocağının komutanıdır.
- İstanbul’un güvenliğinden sorumludur.
- Yeniçeri Ağası, savaşta padişahın otağının (çadırının) önünde bulunur ve onun güvenliğini sağlarlardı.
- Gerekli durumlarda divan toplantılarına katılabilirlerdi.
Reisül Küttapın Görev ve Yetkileri
- Dış işlerinden sorumlu divan üyesidir.
- Bu günkü Dış İşleri Bakanı konumundadır.
Burada Divanı Hümayunun Özellikleri, Divanı Hümayunun Özellikleri nelerdir, divanı hümayunu kim kurdu, divanı hümayun üyeleri ve görevleri kısaca, divanı hümayun üyeleri kimlerdir bulunur.
