YURDUMUZDA YERLEŞME
Ülkemizde yeryüzü koşullarına göre bazı yerleşmeler dağınık, bazı yerleşmeler ise toplu şekildedir.
Türkiye’de dağınık yerleşmenin en fazla olduğu bölge, Karadeniz Bölgesi’dir. Ayrıca Akdeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde de bu yerleşme tipi yaygındır. Bunun nedeni, genelde yeryüzü şeklinin dağlık ve engebeli olmasıdır.
Türkiye’de toplu yerleşmenin en fazla olduğu bölge İç Anadolu Bölgesi’dir. Bunun nedeni, bu bölgenin genelinin düzlüklerle kaplı olması ve su ihtiyacının kısıtlı yerlerden temin edilmesidir.
Fonksiyonlarına (Özellikleri)Göre Kentlerimiz:
A) Tarım Şehirleri; Tarım Faaliyetlerinin yoğun olduğu şehirleridir. Örneğin; Rize (çay),Karaman, Aydın (İncir),Konya (buğday) vb…
B) Ticaret Şehirleri; Genellikle ulaşım yolları üzerinde bulunan ve ticaretin yoğun olduğu şehirlerdir. Örneğin; İstanbul, İzmir, Kayseri, vb…
C) Sanayi Şehirleri;Fabrikaların yoğun olduğu şehirlerdir. Örneğin; İstanbul, İzmir, Bursa, İzmit, Kırıkkale, Gaziantep vb…
D) Turizm Şehirleri; Gelirlerinin büyük bir bölümünü turizmden karşılayan şehirlerdir. Örneğin; İstanbul, İzmir, Antalya, Muğla, Aydın, vb…
E) Madencilik Şehirleri; Yer altı kaynaklarının bulunması ve işletilmesiyle gelişen şehirlerdir. Örneğin; Zonguldak (Taşkömürü), Batman (Petrol), Balıkesir (Bor), Hekimhan (demir)vb…
Uyarı: Herhangi bir şehirde, yukarıda dile getirilen özelliklerden biri veya birçoğu bulunabilir.
Anadolu’da Tarih Boyunca Çeşitli Medeniyetlerin Yerleşmesinin Nedenleri;
a) Farklı iklimlerin görülmesi ve genel olarak ılıman bir iklime sahip olması
b) Topraklarının büyük bir bölümünün tarım yapmaya elverişli olması
c) Yer altı ve yer üstü kaynakları bakımından zengin olması
d) Önemli bir coğrafi konumda bulunması
e) Su kaynaklarının yeterli olması
Yerleşme Ve Seyahat Özgürlüğü:
Anayasamızın 23. maddesi gereğince istediği yere yerleşebilir veya seyahat edebilir.
Ancak bu haklar;
ü savaş,
ü terör,
ü salgın hastalık(karantina),
ü tarihi eserlerin korunması gibi nedenlerle bu haklar kanunlarla sınırlanabilir.
Uyarı: İnsanlar salgın hastalık olan yerlere, tarihi eser kalıntıları olan yerlere (sit alanları), hazine veya özel arazilere yerleşemez.
Uyarı: Seyahat hakkı ise kişinin suç işlenmesinin önlenmesi, bulaşıcı hastalık bölgelerine gitme veya ayrılma gibi durumlarda kısıtlanabilir.